بررسی دیدگاه بهره برداران نسبت به قرق و نقش قرق در اصلاح مراتع (مطالعه موردی: بزداغی و مناطق اطراف در شمال شهرستان آشخانه)

قرق یکی از شناخته ترین روش های اصلاحی مراتع به شمار می رود. برای تصمیم گیری درباره عملیات قرق باید به عواملی مانند ظرفیت احیای طبیعی در صورت جلوگیری از ورود دام و همچنین پذیرش قرق توسط بهره برداران توجه شود. در پذیرش قرق، دانش، انگیزه و نگرش و رفتار بهره برداران اهمیت دارند. هدف اصلی این مطالعه بررسی دیدگاه بهره برداران (دامداران) نسبت به قرق و نقش قرق در اصلاح مراتع در استان خراسان شمالی است. جامعه آماری شامل بهره بردارن منطقه بزداغی با مساحت حدود 6 هزار هکتار در شهرستان بجنورد بودند که 98 درصد (60 نفر) آن ها با روش تحقیق پیمایشی مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه و مصاحبه حضوری بود. نتایج نشان دادند بهره برداران مورد مطالعه از دانش کافی نسبت به قرق بلند-مدت برخور دارند و علی رغم این که بیشتر آنان دارای نگرش منفی نسبت به قرق بلندمدت می-باشند، اما رفتار مناسبی نسبت به قرق بلند مدت دارند. همچنین بیشتر بهره برداران دارای نگرش مثبت و رفتار مناسبی نسبت به قرق کوتاه مدت دارند. بین پذیرش قرق از طرف بهره برداران با هر یک از متغیرهای سن، میزان سواد، سابقه کشاورزی، سابقه دامداری و تعداد دام، رابطه معنی-داری وجود ندارد. همچنین، تفاوتی بین بهره برداران از نظر ویژگی های فردی و اقتصادی در ارتباط با دانش، نگرش و رفتار نسبت به قرق بلند مدت و کوتاه مدت وجود ندارد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که دو متغیر جنسیت و نگرش بهره برداران نسبت به قرق بلند مدت بر رفتار آن ها نسبت به قرق بلند مدت موثر است، به طوری که نگرش بهره برداران نسبت به قرق بلندمدت، به تنهایی 22 درصد از تغییرات متغیر وابسته رفتاربهره برداران نسبت به قرق بلندمدت را توجیه می کند. رعایت دقیق مدت زمان قرق بلند مدت، انجام مشورت با بهره برداران پیرامون تعیین وسعت و مدت زمان قرق و حمایت مالی هدفمند از بهره برداران فقیر از مهمترین پیشنهادهای پژوهش حاضر می باشند.